Piękno Polski

Śnieżne Kotły

Śnieżne Kotły (niem. Schneegruben) to kotły polodowcowe w zachodniej części Karkonoszy (Śląski Grzbiet) między Wielkim Szyszakiem (1509 m n.p.m.) a Łabskim Szczytem (1471 m n.p.m.). Zbudowane z granitu karkonoskiego. W całości leżą na terenie Karkonoskiego Parku Narodowego, tworząc rezerwat ścisły. Mały Śnieżny Kocioł o długości ok. 550 m, szerokości ok. 400 m i głębokości ok. 300 m, oddzielony jest od Wielkiego (długość ok. 800 m, szerokość ok. 600 m, głębokość ok. 300 m) skalistą Grzędą. Wysokość ścian Wielkiego Śnieżnego Kotła sięga ponad 100 m, natomiast Małego Śnieżnego Kotła ok. 80 m. Na dnie okresowo wysychające jeziorka polodowcowe o nazwie Śnieżne Stawki i kilka młak.


Śnieżne Kotły są doskonałym przykładem występowania alpejskiego krajobrazu w Karkonoszach. W ich obrębie występuje wiele chronionych i rzadkich gatunków roślin. Występuje tu skalnica śnieżna (gatunek endemiczny, jest to jedyne stanowisko w Europie Środkowej). W tzw. Żlebie Bazaltowym w małym Śnieżnym Kotle jedyne w Polsce stanowisko ma paproć rozrzutka alpejska, występuje też tam jedyne na świecie stanowisko podgatunku skalnicy darniowej, tzw. bazaltowej (Saxifraga moschata basaltica).


W Kotłach liczne są rzadkie gatunki flory alpejskiej i arktycznej, m.in.: sasanka alpejska, pierwiosnka maleńka, wawrzynek wilczełyko, tojad mocny, róża alpejska, modrzyk górski, zimoziół północny (relikt epoki lodowcowej). Na skałach moreny rosną najstarsze rośliny Karkonoszy - porosty miseczkowate Rhizocarpon lecanorium, mające ponad 600 lat. Na świat fauny składają się rzadkie gatunki, m.in. reliktowy ślimak arktyczny, płochacze halne czy drozdy obrożne. Ciekawostką jest znajdująca się w Małym Śnieżnym Kotle żyła późnooligoceńskiego (datowanego na 26 mln lat) bazaltu zmiennej szerokości 30 - 60 metrów i obserwowanej długości 120 m, odsłonięta w granitowej ścianie.


W starszej literaturze naukowej i popularnonaukowej, za niemieckim geologiem Bergiem, powszechnie podaje się błędną informację z 1923 o obecności wyłącznie dwóch cienkich (1 m) żył. W istocie są to części jednego dużego ciała bazaltowego. Dno kotłów wysłane jest blokami granitowymi. Ściany kotłów poprzecinane są głębokimi żlebami, u podnóży których są spore usypiska głazów. Od północy Kotły zamknięte są wałami moren około 15 m wysokości. Nad krawędzią usytuowana jest telewizyjna stacja przekaźnikowa, będąca niegdyś schroniskiem. Obok grupa skalna o nazwie Czarcia Ambona.

autor: arsene @ 19:18